کد مطلب:3476 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:16

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

آباداني مساجد به چيست؟

خداوند متعال در سورة توبه، از آبادي مساجد و اشخاصي كه شايستگي اين كار را دارند، ميفرمايد: مَا كَانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَن يَعْمُرُواْ مَسَـَجِدَ اللَّهِ شَـَهِدِينَ عَلَيََّ أَنفُسِهِم بِالْكُفْرِ أُوْلَغكَ حَبِطَتْ أَعْمَـَـلُهُمْ وَفِي النَّارِ هُمْ خَـَـلِدُون # إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَـَجِدَ اللَّهِ مَنْ ءَامَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الأَْ خِرِ وَأَقَامَ الصَّلَوَةَ وَءَاتَي الزَّكَوَةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلآاللَّه;(توبه،17و18) مشركان حق ندارند مساجد خدا را آباد كنند، در حالي كه به كفر خويش گواهي ميدهند. آنها اعمالشان نابود ]و بي ارزش[ شده و در آتش جاودانه خواهند ماند. مساجد الهي را تنها كسي آباد ميكند كه ايمان به خدا و روز قيامت آورده و نماز را به پا دارد و زكات را بپردازد و از چيزي جز خدا نترسد.

از جمله مسائلي كه در صدر اسلام ـ بعد از لغو پيمان مشركان و حكم جهاد با آنان ـ ممكن بود براي بعضي مطرح گردد، اين بود كه چرا ما اين گروه عظيم ـ يعني مشركان ـ را از خود برانيم و اجازه ندهيم به مسجد الحرام ـ براي مراسم حج ـ قدم بگذارند، در حالي كه شركت آنان در اين مراسم از هر نظر، ماية آبادي مسجد است; هم آبادي ساختمان مسجد ـ از راه كمكهاي مهمي كه آنها به اين امر ميكردند ـ و هم آبادي معنوي از نظر افزايش جمعيّت، در اطراف خانة خدا! به همين سبب، آيات فوق نازل شد و به اين گونه افكار واهي و بي اساس، پاسخ گفت. در اين كه آيا آباد ساختن مساجد به معناي آبادي ساختمان آن است، يا به معناي اجتماع وشركت در آن، بين مفسران اختلاف است و برخي آنان تنها يكي از دو قسمت را در تفسير عمران مساجد ـ در آية فوق ـ انتخاب كردهاند، در حالي كه مفهوم اين كلمه، يك مفهوم وسيع است و شامل هر نوع آباداني ميشود. مشركان و بتپرستان، نه حق شركت در مساجد را دارند، و نه حق تعمير و بناي ساختمان آنها را، زيرا بر اساس آيات شريفه قرآن، همة اين امور بايد به دست مسلمانان انجام شود; حتّي از آيات فوق استفاده ميشود كه مسلمانان نبايد هدايا و كمكهاي مشركان ـ بلكه تمام فرق غير اسلامي را ـ براي ساختمان مساجد خود بپذيرند، زيرا آية نخست گرچه تنها سخن از مشركان ميگويد، ولي آية دوم كه با كلمة انّما ]=فقط[ شروع شده، آبادي مساجد را در مسلمانان منحصر ميسازد.

از اين جا روشن ميشود كه متوليان و پاسداران مساجد نيز بايد از ميان پاكترين افراد انتخاب شوند، نه اين كه افراد ناپاك و آلوده، به خاطر مال و ثروتشان و يا به خاطر مقام و نفوذشان، بر اين مراكز عبادت، گمارده شوند. امروز آن چه بيشتر اهميّت دارد، آبادي معنوي مساجد است و به تعبير ديگر، بيش از آن چه به ساختن مساجد اهميّت ميدهيم، بايد به ساختن افرادي كه اهل مسجد و پاسداران مسجد و حافظان آن هستند، اهميّت بدهيم. مسجد بايد كانوني براي هر گونه حركت و جنبش سازندة اسلامي در همة زمينهها باشد; مانند آگاهي و بيداري مردم، پاكسازي محيط و آماده ساختن مسلمانان براي دفاع از ميراثهاي اسلام و غيره.( ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج، ص 314ـ318، نشر دارالكتب الاسلامية. )